E-magazine Nationale Sport Vakbeurs: #04 - 2022

E-MAGAZINE #04 | 2022 DATA DRIVEN sportbeleid voor sportclubs en gemeenten BESCHIKBARE subsidieregelingen voor sportclubs DE OPLOSSING tegen hoge energieprijzen INTERVIEW MET IVO OPSTELTEN | RVVB "Steuntje in de rug aan verenigingsvrijwilligers."

PAGINA 4 Ivo Opstelten: Steuntje in de rug voor verenigingsbestuurders PAGINA 8 Datadriven sportbeleid voor sportclubs en gemeenten PAGINA 10 De nieuwe revolutionaire ballenpomp PAGINA 11 MHC Almelo heeft na een lange tijd watervelden PAGINA 12 Grootste voetbalspeciaalzaak van de Benelux PAGINA 14 Jumbo en NOC*NSF slaan handen ineen voor gezonde en sportieve levensstijl PAGINA 16 Dé oplossing voor sportclubs tegen hoge energieprijzen PAGINA 18 HBS Craeyenhout kan indoorhockeyen dankzij Polyned PAGINA 20 Onze padeldroom is uitgekomen PAGINA 22 Win het sportpark van de toekomst t.w.v. €50.000, - PAGINA 24 Non infill kunstgrasvelden in de gemeente Nijmegen PAGINA 26 Revitalisering is vaak beter dan vervanging kunstgrasveld PAGINA 28 RSI Sports rolt het winnende concept Grass2Grass verder uit PAGINA 30 Lange termijn accommodatiebeleid voor gemeente Medemblik PAGINA 32 Multifunctioneel beweegpark in gemeente Huissen PAGINA 34 Heel Fryslân in beweging met gamification PAGINA 36 DarkLicht-armaturen zorgen voor minder lichthinder bij vv Katwijk PAGINA 38 Beschikbare subsidieregelingen voor sportclubs 2 lik op de titel om direct naar het artikel te gaan. Inhouds

PAGINA 40 Nieuwe mijlpaal in duurzaamheidsslag HBS Craeyenhout PAGINA 42 De beachsportspecialist, een niche in sportwereld PAGINA 44 De markt verwacht steeds meer van een teamwearmerk PAGINA 46 Op zoek naar extra inkomsten? PAGINA 47 Verlaag de water- en energierekening van jouw club PAGINA 48 4 partijen in de gemeente Bilthoven vinden elkaar in unieke samenwerking PAGINA 50 Leg innovatie en duurzaamheid op de grasmat PAGINA 52 Zoden aan de dijk met platform 4Grass PAGINA 54 Waarom kiezen voor een hybridesportveld? PAGINA 60 Achter de schermen... PAGINA 62 Pulastic Sportvloeren blijft verduurzamen en innoveren PAGINA 64 Holland Sport Systems zorgt dat sportverenigingen sportvereniging kunnen zijn PAGINA 66 Met de clubapp draait alles op eenvoud PAGINA 68 Hallo handige bezorgservice voor je sportkantine PAGINA 70 Eerste padelcabriodak te vinden in Antwerpen PAGINA 72 We worden graag gezien als partner van de sportvereniging PAGINA 74 Creëer je eigen tv-uitzending in je kantine PAGINA 75 State-of-the-art technologie voor sporters, fysiotherapeuten, sportartsen en trainers PAGINA 76 Doe mee met de frisdrank-actie en verdien €1,- per verkochte tray!  INHOUD 3  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 sopgave

4 V O O R Z I T T E R R A A D V A N T O E Z I C H T I V O O P S T E L T E N W I L S T E U N T J E I N D E R U G G E V E N “JE BENT ALS BESTUURDER NIET TROTS OP JEZELF, MAAR OP JE VERENIGING”

 INHOUD 5  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04

6 Voorzitter van de raad van toezicht van het RVVB. Hoe is dat zo op uw pad gekomen? “Sport vormt een belangrijk element in mijn leven. Ik heb zelf gehockeyd en ik roei nog steeds. Verder ben ik bestuurlijk actief geweest in de sportwereld. Mijn rechtenscriptie had als titel ‘gemeente en de sport’. En ik mag graag in De Kuip komen. Sport zie ik als bindmiddel van de samenleving. Toen ik benaderd werd om in de raad van toezicht van het RVVB te gaan zitten, vond ik belangrijk dat ook anderen uit de sportwereld aansloten met de nodige praktijkervaring. Dat is het geval. Ik heb vervolgens een vergadering bijgewoond en daar was ik erg tevreden over. Daarom heb ik ook ja gezegd tegen het voorzitterschap. Ik zie mijn taak als het geven van een steuntje in de rug van al die 500.000 vrijwilligers die zich inzetten voor hun sportclub.” Kunt u dat laatste toelichten? “We hebben het in Nederland goed geregeld. Sinds juni 2021 hebben we de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen, het RVVB en een gedragscode. Dat zijn prima hulpmiddelen om al die vrijwilligers te helpen met goed besturen. Want besturen is leuk werk en je doet het nooit alleen, maar altijd in teamverband. Samen neem je besluiten, je deelt waardevolle ervaringen en boekt resultaten. Het mooie vind ik dat het helemaal niet gaat omboven jezelf uit te stijgen, want je doet het samen. Besturen gaat niet om status. Je bent als bestuurder niet trots op jezelf, maar op je vereniging.” “Wel heb je in een bestuur een aantal vaardigheden nodig. De ene heeft een bepaalde deskundigheid, de andere is juist daar weer beter in. Ook moet je als bestuur een visie hebben. Waar wil je naar toe met de vereniging? Wat is je focus? Naast draagvlak, is ook heel belangrijk dat je je eigen weerstand regelt en oog en oor moet hebben voor het tegengeluid van je leden. Het register voor verenigingsbestuurders helpt die vrijwillige bestuurders met opleidingen, een gedragscode en informatiebijeenkomsten om hen zo een steuntje in de rug te geven. Ik zeg met opzet steuntje, wat meer is het eigenlijk niet.” Wat voegt het RVVB dan toe in uw ogen en is er geen sprake van een afschrikeffect? “Wat ik een heel aansprekend instrument vind, is die gedragscode. Die bestaat uit vier essentiële punten, waaraan iedere sportbestuurder moet voldoen. Je moet zorgvuldig, deskundig, betrouwbaar en besluitvaardig zijn. Ophetmoment dat je daar zichtbaar aan voldoet, kom je in het register. In mijn ogen is dat een heel eenvoudig hulpmiddel om goed te kunnen besturen. De gedragscode is normerend, het is zeker geen examen en er is al helemaal geen sprake van een afschrikeffect. Het is gewoon een kwestie van je gezonde verstand gebruiken. En dat je vanzelfsprekend de gedragscode als leidraad neemt voor je handelen als bestuurder.” “Belangrijk is wel dat de wet, die gedragscode en het RVVB meer onderwerp van gesprek worden. Kijk eens op de website, ga naar een NAAST IVO OPSTELTEN MAKEN OOK KEES JANSMA (SPORTPRESENTATOR), SAMIRA ABBADI (ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM) EN LARS WESTHOFF (SPORTRECHT ADVOCAAT) DEEL UIT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT. Het bestuur van het register voor verenigingsbestuurders (RVVB) is gevormd, de adviesraad wordt verder opgetuigd en ook de raad van toezicht is inmiddels rond. Het RVVB heeft zo de nodige slagkracht en kan verder aan de slag. Ex-minister Ivo Opstelten is voorzitter van die raad van toezicht. Met al zijn bestuurlijke ervaring een bepalende aanwinst voor het RVVB. Zelf spreekt hij liever over ‘een steuntje in de rug geven aan al die verenigingsvrijwilligers’. In dit e-magazine een exclusief vraag- en antwoordinterview met oud-burgemeester én sportliefhebber Opstelten.

 INHOUD 7  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 bijeenkomst en volg de e-learning. En neem van mij aan: het is ontzettend leuk om in een bestuur te zitten. Ik zeg altijd maar zo van ‘besturen is heel anders dan werken.’” U bent burgemeester geweest van Doorn, Dalen, Delfzijl en ook Utrecht en Rotterdam. Daardoor had u ook veel contact met sportbestuurders en vrijwilligers. Wat zag u zoal? En wat wilt u hen meegeven? “Laat ik vooropstellen dat de inzet van al die 500.000 vrijwilligers geweldig is. Wel zijn de tijden veranderd. We zijn allemaal druk en bezig, maar het is belangrijk om die bestuursfuncties te blijven vervullen en mensen daarvoor te benaderen. Je hebt er echt iets aan om in het bestuur te zitten en zeg niet van ‘ik heb geen tijd’, want als je er eenmaal over praat, dan ga je het ook heel vaak doen. Het is gewoon fijn om jouw vereniging verder te helpen. Nu en in de toekomst.” Recent is de Ajaxzaak Overmars. Deelt u de conclusie dat als er meer aandacht komt voor grensoverschrijdend gedrag er ook meer aan het licht komt? “Grensoverschrijdend gedrag in een sportvereniging is onacceptabel. Daar past alleen een zero tolerance beleid bij. Als bestuur moet je dat ook altijd uitdragen, waarbij de eerste en meeste aandacht uit moet gaan naar de slachtoffers. Het is heel belangrijk dat het onderwerp aandacht krijgt. Die publiciteit is meer dan terecht. Dat betekent bespreken in de vereniging, ook écht doorvragen, invoeren van meldpunten en het benoemen van vertrouwenspersonen. Het moet een blijvende plek op iedere bestuursagenda krijgen. Als bestuur moet je zorgen voor een veilige omgeving. En het besef moet er zijn dat het ieders verantwoordelijkheid is en dat het in alle geledingen van een sportvereniging voor kan komen.” Wat is de stip op de horizon van het RVVB? Met andere woorden wat hoopt u dat er de komende jaren bereikt wordt? “Dat iedereen weet dat het register voor verenigingsbestuurders er is. Daarnaast dat er heel veel bestuurders meedoen aan allerlei activiteiten van het RVVB én dat er ook heel veel sportbestuurders zijn die in het register staan.” Auteur: Erik Riemens

8 NOC*NSF CONSULTANCY NOC*NSF biedt allerlei diensten aan voor sportbonden, sportclubs, gemeenten en sportbedrijven. Dedienstverleningfocustzichophetversterkenvansportbeleid, sportorganisatiesensportprofessionals. Wil jeaandeslagmet deontwikkelingvansportbeleid, lokaal sportonderzoekof verenigingsontwikkeling? Neem dan contact op met de adviseurs sportparticipatie: Lisanne Koster (lisanne.koster@nocnsf.nl) of Daniel Klijn (daniel.klijn@nocnsf.nl) De behoeftes van sporters en niet-sporters zijn aan verandering onderhevig. Daarop inspelen is voor beleidsmakers en sportaanbieders essentieel om zo veel mogelijk inwoners aan het bewegen te krijgen én houden. Het verzamelen en inzetten van data kan daarbij van grote toegevoegde waarde zijn. Sportclubs en gemeenten kunnen in samenwerking met NOC*NSF een lokaal sportdeelname onderzoek laten uitvoeren om meer inzicht te krijgen in het lokale sportlandschap. Een lokaal sportdeelname onderzoek geeft inzicht in onder andere de stand van zaken binnen de georganiseerde en ongeorganiseerde sport binnen een gemeente of regio, in de sporters en nietsporters, de bereidheid van niet-sporters om te veranderen en in hun specifieke sportbehoefte. Op basis van deze inzichten kan vervolgens een toekomstbestendig sportbeleid ontwikkeld worden. “De behoeften van sporters en nietsporters en het sportaanbod verandert. Daarnaast hebben mensen steeds minder vrije tijd om te sporten en bewegen. Dit maakt het voor sportclubs heel relevant om zich te bezinnen over haar activiteiten, identiteit, organisatie en toekomstbestendigheid. Op basis van kennis en data afkomstig uit het lokaal sportdeelname onderzoek kunnen sportclubs de juiste keuzesmaken”, vertelt Lisanne Koster, adviseur sportparticipatie bij NOC*NSF. DATA DRIVEN SPORTBELEID VOOR SPORTCLUBS EN GEMEENTEN

 INHOUD 9  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 DATA GEEFT RICHTING AAN GEMEENTELIJK SPORTBELEID Volgens Koster geven de inzichten uit het onderzoek beleidsmakers richting voor het maken van de juiste beleidsmatige keuzes: "Als je op basis van data weet dat de sportdeelname van een specifieke doelgroep achterblijft, dan kun je daar gericht op inspelen door sportaanbieders te ondersteunen, samenwerkingen in de wijk te initiëren of buurtsportcoaches in te zetten." De inzichten uit het lokale sportdeelname onderzoek zijn daarnaast van toegevoegde waarde voor andere beleidsdomeinen. “We zien dat er meer constructieve gesprekken plaatsvinden over de waarde van sport en sportclubs binnen andere beleidsdomeinen, zoals het sociaal domein, veiligheid, de openbare ruimte of zorg en welzijn”, zegt Koster. OOK SPORTCLUBS AAN DE SLAG MET DATA De inzichten uit het sportdeelname onderzoek zijn ook van toegevoegde waarde voor de bestuurders van sportclubs. Zij gebruiken de data bij het vormen van een passende visie over hoe ze hun club nu en in de toekomst kunnen inrichten. Met behulp van de gegevens uit het onderzoek worden sportclubs begeleid met het ontwikkelen van gericht beleid op thema’s als ledenwerving, sportaanbod, accommodatie en de samenwerking met andere sportaanbieders of organisaties. “Een goede marktanalyse kan een sportclub helpen om onderbouwde keuzes te maken. We willen sportclubs helpen om zowel landelijke als lokale trends en ontwikkelingen te vertalen naar hun eigen club. Hier gaan we mee aan de slag in workshops of begeleidingstrajecten voor sportclubs.” LOKAAL SPORTDEELNAME ONDERZOEK Sinds 2013 voert NOC*NSF maandelijks een landelijk sportdeelname onderzoek uit. Dit kan ook vertaald worden naar de lokale regio’s om meer inzicht in het lokale sportlandschap te krijgen. Dit gebeurt in samenwerking met onderzoeksbureau Kantar en - in sommige gevallen – met een lokale partij. Dataspecialisten, marketingdeskundigen en adviseurs van NOC*NSF vertalen de inzichten uit het lokaal sportdeelname onderzoek vervolgens naar de praktijk en hoe deze concreet ingezet kunnen worden. MEER INFORMATIE? Wil jemeerwetenover lokaal sportdeelname onderzoek of onze andere dienstverlening? Breng een bezoek aan de beursstand van NOC*NSF op de Nationale Sport Vakbeurs op 9 november 2022. Of neem contact op met de adviseurs sportparticipatie: Lisanne Koster (lisanne.koster@nocnsf.nl) of Daniel Klijn (daniel.klijn@nocnsf.nl).

10 FAST Van 0,5 naar 0,8 in enkele seconden. EASY TO USE In drie eenvoudige handelingen is TRE3LE gebruiksklaar. ACCURATE TRE3LE is tot 0,01 BAR nauwkeurig. NON-STOP OPERATION Pompt alle ballen even nauwkeurig en snel op. SPECIAL FEATURE TRE3LE heeft een extra compressoraansluiting. SILENT Stil en daarom overal te gebruiken. PORTABLE Draagbaar, en eenvoudig aan muur te bevestigen. PERSONALISEER Personaliseer TRE3LE met uw naam of clublogo! www.treble.nu DE NIEUWE REVOLUTIONAIRE BALLENPOMP VOOR ELK TYPE BAL! Deze gebruiksvriendelijke automatische ballenpomp pompt elk type bal consistent en in een mum van tijd op. Doordat het oppompen met een hoge snelheid gebeurd zijn wachtende leiders, trainers en/of spelers verleden tijd. TRE3LE is tot 0,01 BAR nauwkeurig, waardoor te hard of te zacht opgepompte ballen niet meer voorkomen en er altijd met dezelfde kwaliteit bal kan worden gesport. Deze consistente kwaliteit verlengt de levensduur van de ballen en is dus niet alleen fijn voor de sporters, maar ook voor de portemonnee van de club door het geld dat bespaard wordt. De ingebouwde compressor, die uit enkel onderdelen van industriële kwaliteit bestaat, is ‘silent’ en maakt andere compressoren binnen de vereniging onnodig. Tot slot is met de solide RVS-naald de irritatie van gebroken of gebogen naalden geen probleem meer. Kortom, kwaliteit die nodig is en verwacht wordt bij een ballenpomp. Neem contact met ons op: www.treble.nu | +31 (0) 492-330346 | info@treble.nu De Sleutel 11, 5652 AS Eindhoven

 INHOUD 11  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 IETS NEERZETTEN VOOR DE LANGERE TERMIJN Hockeyclub MHC Almelo heeft na een lange tijd watervelden. Daardoor heeft de club een stimulans gekregen. GRAS Advies (onderdeel van DAGnl) mocht de club begeleiden tijdens dit mooie project. Thijs Avéres, projectleider GRAS Advies (onderdeel van DAGnl) vertelt over het project: ‘Eerst zijn we met de club in gesprek gegaan. Destijds hadden de besturen gekozen voor kwaliteit en degelijkheid. Het veld dat gerenoveerd moest worden was bijna 20 jaar oud. Het veld was voorzien van een hekwerk. Dat was in die tijd luxe. Daaruit bleek dat de club voor kwaliteit gaat. De club denkt niet op de korte, maar lange termijn en dat sluit aan bij onze visie.’ GRAS Advies ging samen met het bouwteam van de club in gesprek. Thijs: ‘Daarbij was overleg heel belangrijk. Welke looproutes komen er? Wat wordt de veldindeling? We besloten uiteindelijk veld 3 helemaal te slopen. Uiteindelijk moest alles weg. We zorgen er wel voor dat we de onderlaag konden behouden. Zowel de lavalaag als het zandpakket hebben we laten beoordelen. Beiden voldeden aan de huidige NOC*NSFnormen. Eerst hebben we de lavalaag in depot gezet. Daarna hebben we het zandpakket aangepakt met een nieuw drainagesysteem.’ FOCUS OP KWALITEIT Voordat er werd aanbesteed werden er verschillende partijen uitgenodigd. Thijs: ‘De inschrijvers met de beste prijs en het plan die mochten door naar de volgende ronde. We vroegen in het plan van aanpak om iets extra’s. Welke extra toegevoegde waarde kunnen deze inschrijvers bieden? De partij die heeft gewonnen had de beste prijs en de beste aanbieding wat betreft de planning en de mat.’ MEER DAN SPORT Naast veel kennis en kunde op het gebied van sport heeft GRAS Advies meer in huis. Want GRAS Advies is onderdeel van DAGnl (De AdviesGroep Nederland). DAGnl is een multidisciplinair ingenieursbureau. Bij DAGnl vindt u maar liefst dertien expertises onder één dak. Werkt u met DAGnl samen, dan ervaart u korte lijnen en een pragmatische instelling. DAGnl doet wat ze zegt en pakt door. Meer weten over DAGnl/GRAS Advies ga naar www.dagnl.nl.

12 WOERDEN-UTRECHT Het bedrijf Badge, eigenaar van kroonjuwelen Voetbalshop.nl en Voetbalshop.be bestaat dit jaar 45 jaar. Een jubileum welke gevierd wordt met een verhuizing van Woerden naar Utrecht, een paar kilometer van het centraal gelegen verkeersplein Oudenrijn en vlak achter The Wall aan de A2. De nieuwe faciliteit van 10.000 m2moet Badge en Voetbalshop®klaarmaken voor de toekomst waar het bedrijf verwacht van de huidige € 45 miljoen euro omzet naar € 75 miljoen door te groeien. In de nieuwe accommodatie worden alle bedrijfseenheden ondergebracht welke nu nog in 4 verschillende panden ondergebracht zijn. 1,2 miljoen auto’s passeren (A2, A12) per dag de nieuwe faciliteit van Voetbalshop en kunnen straks gebruik maken van het nieuwe Click & Collect programma! “TURNKEY SOLUTION” VOOR HET ONTZORGEN VAN CLUBS Badge brengt met Voetbalshop een “turnkey solution” voor zowel bonden, betaald voetbal clubs als amateurclubs. Door 24/7 sourcing, productie, bedrukking en distributie naar de club, leden of de fans worden de bestuurders ontzorgt voor de leveringen van teamwear enmerchandising. Alle aangesloten clubs krijgen een eigen webshop op Voetbalshop.nl, met 20 miljoen bezoekers het grootste digitale voetbal platform van de Benelux. De gewenste teamwear ligt afhankelijk van de locatie op voorraad in Utrecht of in een van de landelijk verspreidde Voetbalshop winkels. Voetbalshop levert inmiddels meer dan 10 gerenommeerde teamwear merken. VOETBALSHOP.NL 20 MILJOEN BEZOEKERS EN 18 WINKELS GROOTSTE VOETBAL SPECIAALZAAK VAN BENELUX

 INHOUD 13  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 KNVB, NIKE EN VOETBALSHOP.NL GAAN SAMENWERKEN! Afgelopen najaar tekenden de KNVB en Badge een overeenkomst waarbij Voetbalshop de official teamwear partner van de KNVB werd. In dit programma zullen de partners tezamen met Nike eenpromotie naar de aangeslotenKNVBclubs starten. Op de foto: Dirk Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal van de KNVB. Links (KNVB) & rechts Roland Heerkens (oprichter en partner van Badge Groep)  18 Voetbalshop winkels in NL en 5 gepland in België  20.Miljoen online bezoekers per jaar op Voetbalshop.nl & Voetbalshop.be  250 amateurclubs met shop in shop web- shop op Voetbalshop’s digitale platform.  5.000 verschillende voetbal gerelateerde producten online  Meer dan 1.000.000 leveringen per jaar.  Meer dan 1.200.000 bedrukkingen per jaar.  120 medewerkers in NL.  Teamwear supplier, sponsor, Partner en/ of official webshop/fanshop exploitant van KNVB, KBVB, PSV, Vitesse, Cambuur, PEC , MVV, AZ, Vitesse, KRC Genk, RAFC, KVC Westerlo, etc.. BEZOEK WEBSITE Voetbalshop®, Altijd als eerste met de laatste voetbal producten! VOETBALSHOP.NL DATA Geïnteresseerde clubs kunnen zich aanmelden op: www.voetbalshop.nl/knvbteamwear

14 JUMBO EN NOC*NSF SLAAN HANDEN INEEN VOOR GEZONDE EN SPORTIEVE LEEFSTIJL Jumbo zet zich al jarenlang in om lekker en gezond eten leuk, makkelijk en voor iedereen bereikbaar te maken. Om iedereen te helpen en te inspireren gezonder te eten en (meer te) bewegen wordt onder andere de Jumbo Foodcoach app ingezet. Ook is samen met NOC*NSF het nieuwe leerprogramma Jumbo Foodcamp ontwikkeld. “Met deze prachtige samenwerking onderstrepen we onze ambitie om iedereen te helpen met een gezondere levensstijl”, zegt Colette Cloosterman - van Eerd, mede-eigenaar Jumbo Supermarkten. VOOR IEDEREEN “Bij Jumbo hechten we veel waarde aan een gezonde levensstijl. Sport en bewegen zijn daarbij onmisbaar. En wanneer we het hebben over sport, is aandacht voor gezond én lekker eten ook belangrijk. Wij willen mensen op een leuke manier en in kleine stapjes helpen met het maken van verantwoorde en lekkere voedingskeuzes.” Jumbo Foodcoach is zo’n manier. De bijbehorende app is ontwikkeld in samenwerking met topsportexperts van onder andere NOC*NSF, TeamNL, Team Jumbo-Visma en PSV, en wordt al geruime tijd gebruikt door fanatieke sporters. Jumbo Foodcoach helpt hen met een persoonlijk voedingsplan op maat om hun sportprestaties te verbeteren. Maar ook wie niet aan sport doet, kan de app gebruiken. De app helpt gezondere keuzes te maken en iedereen kan er persoonlijke doelen in bijhouden. Kortom, de Jumbo Foodcoach app is er voor iedereen. GEZONDE VOEDING EN SPORT Daarnaast werken Jumbo en NOC*NSF nauw samen om sporters te helpen gezonder te leven én beter te presteren. Dat doen zeondermeer inde vormvaneennieuw leerprogramma over voeding, gezondheid en sport ontwikkeld voor trainers en coaches. Met Jumbo Foodcamp willen Jumbo en NOC*NSF trainers, coaches, kantinemedewerkers en bestuurders van sportclubs ondersteunen bij het creëren van een gezonde sportomgeving. Zodat hun sporters bewuster omgaan met voeding voor, tijdens en na het sporten. Dus óók wat ze thuis, op school of op hun werk eten vóórdat ze gaan trainen of juist daarna. De Jumbo Foodcamp-trainingsmodule duurt twaalf weken en bestaat uit diverse sessies over voeding en bewegen. Eén sessie is in een lokale Jumbo-winkel. Zo wordt meteen kennis gemaakt met de producten. Trainers van sportclubs krijgen praktische inzichten over het belang van gezonde voeding. Ook leren ze hoe ze sporters het beste kunnen adviseren, motiveren, en voorzien van kennis over gezonde voeding. Andere sessies zijn op de sportclubs en online. De Jumbo Foodcampmodule kan worden ingezet bij alle 25.000 Nederlandse sportverenigingen die via de sportbonden zijn aangesloten bij NOC*NSF. “Samen kunnen we onze kennis over sport en voeding met sportverenigingen in heel Nederland delen en gezond eten en bewegen nog leuker maken”, voegt Cloosterman - Van Eerd toe.

 INHOUD 15  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 JUMBO EN SPONSORING “Bij Jumbo houden we van sporten, supporten en samen winnen. We doen er alles aan om heel Nederland aan het sporten te krijgen. Sport brengt mensen niet alleen in beweging, het brengt mensen ook bij elkaar. Het draagt bij aan een gezond lichaam en - niet te vergeten - aan onze nationale trots. Zien bewegen, doet bewegen. We supporten een aantal geweldige teams en individuele sporters, waarmee we iedereen willen inspireren om ook het beste uit zichzelf te halen. We ondersteunen Formule 1-kampioen Max Verstappen al vanaf de vliegende start van zijn carrière en zijn hoofdsponsor van de snelle schaatsers en wielrenners van Team Jumbo-Visma. Verder organiseren we het hele jaar door sportactiviteiten, zoals de Super Friday bij de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix”, aldus Cloosterman - van Eerd. Naast nationale sportsponsoring, heeft Jumbo net zoveel oog voor lokale als voor toekomstige sporthelden. Vaak komen winkelmedewerkers zelf met ideeën voor lokale sponsoring. Zij kennen de buurt en de klanten namelijk als geen ander. Veel Jumbo-winkels sponsoren lokale verenigingen: van voetbalclubs tot korfbalverenigingen tot avondvierdaagsen.

16 Gezien de enorme stijging van de energierekening, wil je als club een lagere energierekening realiseren, zodat er meer geld overblijft voor….. meer leden, meer sportmateriaal, meer trainers, meer… Als club kun je besparingen realiseren met minimale- en zelfs zonder financiële investeringen. QUICKWINS De diverse oplossingen zoals zonnepanelen en led(sport)verlichting vraagt een grotere investering vanuit de club. Naast deze relatief grotere en duurdere investeringen en oplossingen, zijn er ook quickwins welke in de meeste gevallen binnen een jaar, uiterlijk twee jaar zijn terugverdiend. Besparingen op het gebied van:  Elektriciteit  Gas  Water  Quickwins op elektriciteitsbesparing: • Vervangen van gloeilampen voor ledlampen in ruimten zoals materialenhok, bestuurskamer, bijkeuken. • H et aanbrengen van een tijdschakelaar en/of sensoren. Met name om de verlichting op de sportvelden • T ijdelijk uitzetten van keukenapparatuur welke in bepaalde periodes niet worden gebruikt. • Overbodige keukenapparatuur op de accommodatie verminderen. • T ijdklok op ventilatoren zodat ze in de nacht niet draaien  Quickwins op gasbesparing: • D oor de verwarming in het clubgebouw een graad lager te zetten en te gaan werken met kloktijden. • A anbrengen van deurdrangers. • L eidingen en appendages (afsluiters e.d.) van warmwater voor douche of verwarming isoleren. • P laatsen van radiatorfolie tussen de radiator en de buitenmuur. • T ochtwering door het dichtmaken van spleten en kieren met bijvoorbeeld deurrubbers, purschuim of kit.  Quickwins op waterbesparing: • Toepassen van waterbesparende douchekoppen en kranen. • Zet de spoelkraan achter de bar op rustige momenten uit of lager • Controleer en repareer kranen en stortbakken. • Stel toilet en urinoir spoelkranen goed af. • Stel een goed schoonmaakplan op. ENERGIEREKENING & MONITORING De energienota wordt gevormd door verschillende componenten, waarop de club kan besparen. Gezien de ontwikkelingen in de energiemarkt, is het afsluiten van een nieuw contract bij een energieleverancier uitdagend. Er zijn echter een aantal componenten die vaak onbekend zijn, maar significante voordelen kunnen opleveren. Door de energierekening te gaan monitoren, wordt zichtbaar of de maatregel het gewenste effect realiseert of dat er bijgestuurd moet worden. Tevens of er op bepaalde momenten niet onnodig energie wordt verbruikt. Jaarlijks ontvangt de club een rapport, waaruit blijkt hoe fit de club is, waardoor de club kan blijven scoren en de club- en duurzaamheidsdoelstellingen kan blijven halen aangezien je niet te veel betaalt. MEER GELD VOOR JOUW CLUB! GRIP OP ENERGIE

 INHOUD 17  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 Vanuit clubambities en inzicht (clubscan) wordt gekeken naar de beste oplossingen voor de club als het gaat om energiebesparing, opwekken en opslaan. Denk hierbij aan onder andere: CLUBSCAN Het inzichtelijk krijgen van deze quickwins en andere duurzaamheidsoplossingen start met een clubscan van de accommodatie. Het realiseren van de meeste quickwins kan met eigen vrijwilligers en/of partners van de club. FINANCIERING & SUBSIDIES Sportenergie brengt per maatregel de lokale-, provinciale- en landelijke subsidies en financieringsmogelijkheden in beeld. Hierdoor profiteert de club optimaal van de bestaande subsidieregelingen en kan de club voor de meest passende financieringsmogelijkheid gaan. Het realiseren van een lagere energierekening met externe financiering is in vele situaties mogelijk en levert het eerste jaar aan een financieel voordeel op. OVER SPORTENERGIE Het realiseren van jouw clubdoelstellingen kan door het toepassen van onder andere zonnepanelen, led-verlichting, laadpalen en/ of batterijen. Sportenergie presenteert een businesscase, compleet met alle beschikbare subsidies en financieringsmogelijkheden, waardoor je als club geen eigen middelen hoeft in te brengen. Door wel een lagere energierekening te realiseren, blijft er meer geld over voor….. meer leden, meer sportmateriaal, meer trainers, meer… • Led-(sport)verlichting • Zonnepanelen • Solarcarports • Thermische panelen • Laadpalen • Warmtepompen • Aardwarmtekolven • Rioolthermie • Windmolen • Batterij voor energieopslag • Isolatie • Infrarood verwarmingspaneel ENERGIEBESPARING, OPWEKKEN EN OPSLAAN WAAR KUNNEN WIJ JOU MEE HELPEN? Wij kijken samen naar de mogelijkheden voor energiebesparing, energieopwekking en energieopslag. Wij doen het voor de club. • Wij creëren een extra inkomstenbron • Wij zorgen voor een lagere energierekening • Wij geven een eerlijk subsidieadvies • Wij maken de duurzaamheidsmaatregelen inzichtelijk Jouw clubdoelstellingen halen? Doe dan vandaag nog de gratis clubscan op sportenergie.nl. Gedreven door clubliefde en met het clubbelang voorop zijn wij trouw aan de club. Dat geeft energie en stimuleert onze bravoure. Door te doen waar we sterk in zijn gaan we recht op het doel af. Wij delen, maken en geven energie. Wij gaan voor een florerend clubleven, wij zijn Sportenergie!

18 Technisch directeur Max Huiberts van AZ die supertevreden is over de hal op de AZ Academy. De hockeydames van het Haagse Craeyenhout die in hun eigen Craeyendome konden hockeyen. En ook tennisverenigingen die indoor prima kunnen tennissen in de wintermaanden. Bij Polyned uit Steenwijk weten ze het al langer: lang leve de luchthal. Polynedwerd bijna 50 jaar geleden opgericht door de vader van Edwin Molenaar. “In 1993 heb ik het bedrijf overgenomen van mijn vader. In 2020 heb ik het verkocht en ben ik mede-eigenaar geworden. In de markt van H B S C R A E Y E N H O U T K A N I N D O O R H O C K E Y E N D A N K Z I J P O LY N E D lucht- of blaashallen zijn wij marktleider in Nederland. We hebben onder andere de hallen geleverd tijdens de Olympische Spelen in Turijn (2006) en Sotsji (2014). Ook maken we spankappen en gevelfaçades. Zoals de schil rondom het Heracles stadion in Almelo en schaatscentrum De Scheg in Deventer. Dat is zeg maar de bekleding aan de buitenkant. Maar luchthallen is wel onze belangrijkste tak van sport.” AFGEBROKEN EN OPGESLAGEN Een mooi voorbeeld is de CraeyenDome in Den Haag. De afdeling dameshockey met zo’n 800 leden, van omnivereniging HBS Craeyenhout, had deze winter de beschikking over een tijdelijke blaashal met twee zaalhockeyvelden, geplaatst op het bestaandemetzandingestrooidekunstgras. Arthur van Rijswijk, al 67 jaar lid van de Haagse omnivereniging, was aangesteld als technisch projectleider. “De hal is eind november in gebruik genomen en halverwege februari met demedewerking van vrijwilligers en onder leiding van Polyned, weer afgebroken en opgeslagen op ons terrein. Ik heb alleen maar positieve geluiden gehoord. Ook de voetballers hadden wel interesse om in de hal te spelen, maar het is voorlopig toch echt alleen om in te hockeyen.” DIEPE PROEFBORINGEN “Het was wel een kwestie van een lange adem. Een jaar of vier geleden is een “HET IS MEER DAN ZOMAAR EEN HALLETJE NEERZETTEN” BEZOEK WEBSITE

 INHOUD 19  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 enthousiaste groep ouders met dit idee gekomenen iser eenbusinessplangemaakt. We hebben toen drie blaashalpartijen benaderd, van wie er twee proefboringen hebben verricht. Polyned was er eentje van. Het contact verliep eigenlijk meteen heel prettig. Omdat het gasgebruik te hoog zou worden om de hal te verwarmen en wij in de buurt van een natura-2000 gebied liggen, kregen we door een te hoge CO2-uitstoot geen bouwvergunning. Dat was een fikse tegenvaller en betekende één jaar uitstel”, aldus Van Rijswijk. Uiteindelijk werd een oplossing gevonden door de hal zowel elektrisch als met gas te verwarmen. Die combi maakte de blaashal uniek en zette het sein voor een bouwvergunning op groen. Om de omwonenden tevreden te houden, werd de hal lichtdicht gemaakt. Toen alles klaar leek om de hal de hoogte in te blazen, kwam corona. Uiteindelijk werd in november 2021 de luchthal in gebruik genomen. “Naast HBS Craeyenhout hockeyde ook buurtvereniging HDS in onze hal. Uiteindelijk is die maar een kleine drie maanden gebruikt, omdat we onze twee kunstgrasvelden weer nodig hebben voor de veldcompetitie. In die korte tijd heeft het onze club echt een enorme boost gegeven.” CROWDFUNDING OF SUBSIDIES “We horen het vaker. Dat mensen verbaasd zijn wat er kan en dat we zomaar een hal kunnen neerzetten”, gaat Molenaar verder. “Maar het is veel meer dan dat. Als club maak je een heel proces door. En dat kost tijd. We helpen onze klanten daar heel zorgvuldig mee. Je moet een bouwvergunning hebben, je leden én de buurt erbij betrekken, zorgen voor nutsvoorzieningen enzovoort. We adviseren altijd om een blaashalteam samen te stellen met verschillende disciplines. Iemand die verstand heeft van de sport, van de techniek en van de financiën. En je kunt aan crowdfunding doen of de nodige subsidies aanvragen.” Van Rijswijk beaamt dat. “Een substantieel deel van de totale kosten is betaald met subsidiegelden én door leningen van leden.” DAKLICHT EN STRALINGSWARMTE Molenaar heeft met Polyned inmiddelsmeer dan 100 luchthallen in Nederland geleverd en is daarnaast ook actief in het buitenland. Het grote voordeel is volgens hem dat alles in Steenwijk gemaakt wordt. “We zijn leverancier én fabrikant tegelijk. Van engineering, tot productie en van montage tot serviceonderhoud. Dat doen we allemaal zelf met zo’n 25 medewerkers. Dat is ideaal. We zetten stevig in op duurzaamheid. Zo maken we optimaal gebruik van daklicht en stralingswarmte. Overal is ledverlichting en we gebruiken energiezuinige ventilatoren.” “Nog steeds komen er meer hallen bij. Soms kunnen ze blijven staan, maar de meeste hallen worden op- en weer afgebouwd”, besluit Molenaar. “Dat betekent dat we een langdurige relatie aangaan én ons willen onderscheiden in de manier van hallen maken. Want neem maar van mij aan. Het is echt meer dan alleen maar een halletje neerzetten.” Arthur van Rijswijk van HBS Craeyenhout

20 Tien padelbanen, waarvan zes binnen en vier buiten. Een volle bezetting, een goedlopende horeca en alleen maar tevreden gezichten. Zo ziet eigenaar Lennart Gouka vanTopspinplaza Zwijndrecht het graag. Sinds vorige maand heeft hij het samen met compaan Diek Neurdenburg zijn droom gerealiseerd: het grootste tennis- en padelcentrum zijn in de nabije omgeving. Maar de weg ernaar toe was ellenlang en soms hobbelig. “Ik kan alleen maar zeggen van maak goede, duidelijke en harde afspraken.” Gouka is letterlijk een ondernemende sportliefhebber met de nodige tennis- en padelervaring. Hij heeft een tennisschool, maar raakteverslaafdaanhetpadelspelletje. In 2020 ontstond het een idee om een groot tennis- en padelcentrum op te gaan richten. Een ondernemersplan volgde al snel. “We hebben wat mogelijkheden bekeken. Bijvoorbeeld op een industriegebied in Zwijndrecht, maar daar wilde de gemeente niet aan. Fabriekshallen zijn interessant vanwege de ruimte en bereikbaarheid, alleen is een horecavoorziening meestal niet toegestaan. En dat was echt wel een voorwaarde voor mij.” SLEUTEL “Een andere optie was een ruimte in Vlaardingen, om daar iets heel nieuws te gaan bouwen, maar dat betekent dat je behoorlijk lang moet wachten, voordat de eerste bal wordt geslagen. We keken ook naar bestaande locaties zoals tennishallen. Er volgde een gesprek met de eigenaar van Topspin Centre, een bestaand tenniscentrum. Hij had wel oren naar verkoop. Vervolgens zijn we heel snel gaan schakelen. Begin 2021 was het rond, op 1 april kregen we de sleutel en zijn we letterlijk aan het bouwen gegaan.” Dat bouwen ging in het geval van Topspin Plaza met veel vallen om uiteindelijk op te staan. Gouka slaakt een diepe zucht. “De afspraak was op 26 maart gemaakt dat de padelbouwer in acht weken de banen zou aanleggen. Dat zou betekenen 19 juli. Ik weet het nog precies. Uiteindelijk heeft de totale bouw één jaar geduurd. “ONZE PADELDROOM IS UITGEKOMEN” EIGENAAR LENNART GOUKA LEERT VAN BOUWPROCES EN KOMT MET ADVIES Willem Vernes

 INHOUD 21  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 Er kwam steeds wat tussen, waardoor er vertraging optrad. In het najaar werden de eerste banen opgeleverd en kon er eindelijk worden gespeeld. Nu is het eindelijk klaar. Ik heb er wel een enorme les uitgetrokken. Maak harde afspraken met de padelbouwer en werk met een bonussysteem, afhankelijk van wanneer de banen opgeleverd kunnen worden. MONDO Het resultaat dat Gouka nu letterlijk onder zijn voeten heeft, overtreft de moeizame aanloop en bouwperikelen ruimschoots. “We hebben nu tien padelbanen, acht kunstgras met zand en twee hele bijzondere officiële wedstrijdbanen. Dat zijn zogenaamde mondo kunstgrasbanen, die je bij officiële wedstrijden en toernooien ook op televisie zit. De padelbal stuit wat hoger, omdat er minder zand opligt. Verder is er een uitloop van vijf meter en stootbumpers. Dat betekent dat de rally’s nog spectaculairder zijn. Mijn advies is als je een binnenlocatie gaat bouwen, ga dan altijd voor mondobanen. We zijn het enige padelcentrum in een straal van 50 kilometer, die zulke banen heeft. Dat is echt wel een unique selling point van ons.” Inmiddels draait Topspin Plaza volop. Gouka is dan ook tevreden en voelt de wind in de rug door de populariteit van de padelsport. Letterlijk naast de banen heeft hij een goed draaiende horeca met gezonden producten en beschikt het tennis- en padelcentrum over een fraai buitenterras. “Het aantal spelers groeit harder dan de banen. Gemiddeld hebben we 50 nieuwe padelspelers per week. Het groeit enorm en ik denk dat zeker in deze sport influencers en topsporters, onder wie voetballers een grote rol spelen. Padelsport wordt net zo groot als tennis en ik denk wel groter dan bijvoorbeeld hockey. Dat heeft vooral te maken met dat mensen willen sporten wanneer ze dat willen en kunnen. En dat ze niet meteen ergens aan vast willen zitten voor een langere periode. Ik maak altijd de vergelijking met hardlopen. Er zijn heel veel hardlopers die lekker lopen wanneer ze zin hebben, maar zijn vaak geen lid van een hardloopvereniging. Daarom vind ik het ook zo belangrijk dat alle sporters die tennis of padel willen spelen een plek bij ons weten te vinden.” PORTEMONNEE Dat geldt voor nieuwe leden, maar zeker ook bestaande leden, die al member waren van Topspin Plaza. “We hebben veel geïnvesteerd in de ongebonden sporters en daar een goed werkend online reserveringssysteem voor opgesteld. Het is wel belangrijk om je focus ook te richten op de sporters die al lid zijn. In ons geval de clubmembers. Deze spelers zijn je ambassadeurs en daar moet je iets voor over hebben. Dat adviseer ik echt, net als het maken van hele duidelijke afspraken met de bouwer. Gelukkig is onze droom uitgekomen en dat is dat we iedere dag werken aan dat ongebonden en gebonden sporters bij ons hand in hand tennissen en padellen. En dat iedereen, ook met een kleine portemonnee bij ons terechtkan.” Willem Vernes BEZOEK WEBSITE

22 WIN Win een metamorfose van jouw club naar het Sportpark van de Toekomst t.w.v. €50.000,-

 INHOUD 23  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 Win eenmetamorfosevan jouwclub naar het Sportpark van de Toekomst t.w.v. €50.000,-. Oostendorp Nederland bestaat 60 jaar! Een prachtig jubileum dat we graag vieren met alle sportclubs van Nederland. En hoe kunnen we dat beter doen, dan door de talenten van jouw club in de spotlights te zetten? Jij hoeft enkel jouw club aan te melden op www.oostendorpnederland.nl/aanmeldensportclubs. Zo maak je kans op fantastische prijzen voor je clubgenoten en je club! Ja, ik doe mee! WWW.OOSTENDORPNEDERLAND.NL

24 VOOR SPORTVELDENBOUWER CSC SPORT IS NONINFILL THE NUMBER ONE Onlangs vierde sportveldenbouwer CSC Sport, dat staat voor Ceelen Sport Constructies, het 20-jarig bestaan met een relatie- en kennisdag in Almere. Het bedrijf komt uit Zeewolde en heeft ook een vestiging in Den Bosch. CSC Sport mag zich op vele fronten marktleider noemen als het gaat om het ontwerp, aanleg en onderhoud van kunstgras-, hybride- en natuurgrassportvelden. Begonnen in de voetbal-wereld. Later ook op het gebied van hockey, rugby en korfbal en atletiekbanen. De broers André en Theo Ceelen startten in 2002 hun bedrijf en richtten zich in eerste instantie op de nieuwe en toen nog kleinschalige kunstgrasmarkt. Nu twintig jaar later, is CSC Sport uitgegroeid tot een bedrijf van meer dan 40 medewerkers en in allerlei sporten werkzaam. Voor iedere sport heeft CSC Sport dan ook een eigen kunstgrastoepassing. Sinds 2017 is het bedrijf volledig eigendom van TenCate Grass Group en is Greenfields het zusterbedrijf. CSC Sport kent ook nog een zusteronderneming CSC Onderhoud. Dat onderdeel is helemaal gespecialiseerd in het onderhoud van kunstgrassportvelden. ZWEMBAD “We zijn actief in de totale keten”, aldus projectmanager Rutger Schuijffel. En die woorden kunnen we wel heel letterlijk genomen. Wie een blik op de website werpt en de diverse social mediakanalen volgt, ziet van alles voorbijkomen. Van de realisatie van waterhockeyvelden en een BMX-baan tot aan natuurgras bij VVV Venlo en van herinrichten van een handbalsportcomplex tot de aanleg van drainage en grondwerkzaamheden voor een aantal padelbanen. Eén van de meest recente en toch ook wel bijzondere projecten is het omturnen van een zwembad in Rotterdam in een speelplaats waar jongeren kunnen voetballen, gamen en bewegen. CSC Sport leverde foamen noninfill kunstgras in de kleuren groen en blauw. “Waar wij ons dagelijks mee bezighouden is productontwikkeling, aanleg van totale kunstgrassystemen met traditionele en innovatieve funderingen, onderhoud, reiniging, recyclen tot aan het afvoeren van sportvelden. Dat doen we voornamelijk op sportparken in gemeenten, al zijn we zeker ook actief in het betaald voetbal en de veelal particuliere hockeymarkt.” “We zien in dat betaalde voetbal een redelijke transformatie naar natuurgras en hybridevelden in de stadions, maar tegelijk een behoefte aan hoogwaardige kunstgrasvelden op trainingscomplexen van betaald voetbalclubs. Hybridevelden

 INHOUD 25  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 BEZOEK WEBSITE gaan een beetje met pieken en dalen, die trend zie je steeds terugkomen.” POPULAIR Betekent dat dan dat kunstgras steeds meer verdwijnt? Schuijffel beweert van niet. “Je hoort weleens geluiden dat er steeds minder kunstgrasvelden zijn. In ons land is één op de drie sportvelden kunstgras, dat zijn er meer dan 3000. Laat ik het zo zeggen. Kunstgras is nog steeds enorm populair. Het is ook een product waar veel emotie bij komt kijken. Onder andere door het gebruik van infillmaterialen. Iedereen weet dat het gebruik van rubberkorrels vanwege wetgeving snel eindigt. In 2028 stopt waarschijnlijk de verkoop van dat materiaal. Daarom heeft 100 procent noninfill de toekomst. Dat is ons nummer 1 product.” Eén van de projecten van CSC Sport is de aanleg van twee typen noninfill kunstgrasvelden in Nijmegen. “Het is een pilot. Eén jeugdveld bij SCE en een fullsize veld bij SV Nijmegen. Het eerste type ligt er al, de tweede komt later dit jaar”, aldus Peter Hendriks, teamleider buitensport van de gemeente. “Bij beide noninfill velden is CSC Sport betrokken. De contacten zijn prima, we werken goed samen en zo’n pilot werkt natuurlijk twee kanten op. We steken allebei onze nek uit. Inmiddels hebben we een redelijk beeld, al is de proefperiode dus nog niet ten einde. Omdat het fill materiaal ervoor zorgt dat de vezels rechtop blijven staan en voor meer grip zorgen, was de verwachting dat de noninfill mat gladder dan normaal zou zijn. Maar wat we nu al horen van spelers is dat het eigenlijk geen verschil maakt. Dat is natuurlijk heel mooi. Het voetballen op noninfill zou ook wel een hele kentering betekenen. Ook omdat je maar één product hebt, wat je kunt hergebruiken. Daar hoef je niet meer restmaterialen uit te halen. Hoe duurzaam wil je het hebben?” AUTOBANDEN Duurzaamheid is logischerwijs in de sportveldenbranche op meerdere vlakken enorm belangrijk. Projecten zullen in de toekomst steeds meer en meer duurzaam aanbesteed worden. “Die hele duurzaamheidsdiscussie is zo’n vijf jaar geleden door Zembla gevoed door te stellen dat rubbergranulaat schadelijk was voor de gezondheid en het milieu”, voegt Schuijffel toe. “Alleen, was is duurzaamheid in onze branche? Op één kunstgrasveld liggen ongeveer 25.000 gerecyclede autobanden. Is dat duurzaam of juist niet?” “Bij CSC Sport werken we voortdurend aan verduurzaming. Zo is er de GreenFields ECO-range. Dat is een assortiment kunstgrassystemen gelabeld met een lage milieubelasting. Daarnaast vinden we recycleerbaarheid van vitaal belang om duurzaam te zijn. We ontwerpen om te recyclen. Ook zetten we in op verduurzame dienstverlening, dat betekent gebruik van electrische auto’s, materieel en het verlagen van de CO2 uitstoot tijdens projecten”, besluit Schuijffel.

26 Een kunstgrasveld verzamelt jarenlang veel organisch materiaal. Denk aan bladresten, vogelpoep en algen die groeien, omdat het water niet meer goed afgevoerd wordt. Het veld wordt zwart, lijkt tot op de draad versleten en de roep om vervanging klinkt. Maar niet uit de mond van Bastiaan Doornewaard van Silica Nova uit het Gelderse Oosterwolde. Zijn bedrijf is specialist in het onderhouden van alle soorten kunstgrasvelden. En dat al bijna 25 jaar. “Revitalisering is een prima oplossing. Dat mag best wel wat bekender worden.” Doornewaard, die in 2001 in de zaak kwam en in 2005 eigenaar werd, is echt een voorstander van hergebruik. Hij mag graag het tegendeel bewijzen van tegenstanders die zeggen dat een kunstgrasveld aan vervanging toe is. “Onlangs was ik bij een klant. Hij had twee experts gevraagd om advies. Beiden zeiden dat er een nieuwe mat aangelegd moest worden. Ik zag dat kunstgrasveld en wist meteen dat er nog jaren gebruik van gemaakt kon worden. De eigenaar was niet overtuigd. Toen hebben we een proefje gedaan om hem het resultaat te laten zien. Je zag bijna geen verschil met een nieuw kunstgrasveld. Daarna geloofde hij het pas en hebben we de kunstgrasvelden helemaal gerevitaliseerd.” SCHOONMAAKBEURT Wat demedewerkersvanSilicaNovadandoen is ruim 90 procent van de zandvulling uit het kunstgras blazen. “Daar zit bijna 100 procent van al dat organisch materiaal in. Waar nodig verrichten we reparaties, vervolgens komt er nieuw zand in en dit borstelen we tussen de vezels. Het kunstgrasveld krijgt zeg maar een grondige schoonmaakbeurt.” “Daarna ziet het er weer als nieuw uit”, zo vertelt Bastiaan verder. “Het maakt bijna niet uit wat de staat van de grasmat is. Behalve dat de vezellengte nog minimaal 3 gebruiksjaren moet toevoegen voor rendement en minimaal zeven millimeter lang moet zijn (bij zand gevuld kunstgras of rood zand banen). S I L I C A N O VA Z O R G T M E T S C H O O N M A A K B E U R T V O O R D U U R Z A M E E N G O E D K O P E R E O P L O S S I N G BEZOEK WEBSITE “REVITALISERING is vaak beter dan vervanging kunstgrasveld”

 INHOUD 27  NATIONALESPORTVAKBEURS.NL/EMAGAZINE/04 Als dat het geval is en we hebben ons werk gedaan, dan geven wij de klant zwart op wit garantie dat het kunstgrasveld minimaal vijf jaar weer gebruikt kan worden.” VEZELLENGTE Eén van die tevreden klanten is Lisette Rem van Mijn Gemeente Dichtbij, een samenwerking tussen de gemeenten Boxtel enSint-Michielsgestel. “Het kunstgrasvelduit 2007 van hockeyclub Liempde was afgekeurd door de hockeybond. Als gemeente dachten we na over vervanging van de toplaag. We hebben toen een adviesbureau gevraagd, die ons adviseerde om een revitalisatie te overwegen, omdat de vezellengte nog lang genoeg is. Zo kwamen we in contact met Silica Nova. Ook zij gaven aan dat de vezellengte nog lang genoeg was om het zand ingestrooide veld te revitaliseren. Een duurzame oplossing en ook nog eens veel goedkoper.” “Wat ons écht overtuigd heeft, is de garantie van vijf jaar die we kregen”, aldus Rem. “We kijken heel positief terug op de samenwerking. We hebben als gemeente geld bespaard en de hockeyvereniging kon vrij snel weer hockeyen en weer jaren vooruit. Een echte win-winsituatie dus.” Naast hockeyvelden is Silica Nova ook gespecialiseerd in kunstgras padel- en tennisbanen, voetbal-, korfbal- en multifunctionele velden. Klanten zijn onder andere gemeenten, sportverenigingen en aannemers. Het meeste werk vindt plaats in heel Nederland, maar ook in Scandinavië is het bedrijf dat uit vier medewerkers bestaat, volop actief. “Naast revitalisatie doen we namelijk ook het onderhoud en demontage van kunstgrasvelden. De concurrentie in onderhoud is groot. Als het gaat omdemontage, durf ik wel te stellen dat we één van de grootste partijen zijn. Zo hebben we het veld van FC Malmö in Zweden gedemonteerd. Net als een veldopDeHerdgang, het trainingscentrumvan PSV. Ook hebben we een veld gedemonteerd in het Queen Elisabeth Stadium. Dat betekent het rubber en zand eruit, het veld oprollen en nummeren, klaar maken voor herinstallatie op een andere locatie.” “Daarnaast krijgen we steeds meer padelbaan klanten. Je ziet dat sommige banen niet goed onderhouden zijn en dan worden wij ingeschakeld. ONNODIG “Onze prioriteit ligt écht bij het onderhoud en niet bij de aanleg. Het is heel specialistisch werk en een uniek proces. Wij zorgen er namelijk voor dat kunstgrasvelden met alle soorten infill weer jaren mee kunnen. Ik denk dat ruim40 procent van het kunstgras onnodig wordt weggegooid. Wel vertellen we het eerlijke verhaal. Soms is een kunstgrasveld namelijk wel aan vervanging toe. Maar de toplaag hoeft er echt niet altijd af. En vergis je niet. Revitaliseren bestaat al sinds 1993.” “Ik hoop dan ook dat de mensen wat verder kijken dan hun neus lang is en niet zomaar overgaan tot vervanging van het kunstgras. Denk er gewoon goed over na. Revitalisering is heel vaak een veel betere oplossing, die ook nog eens duurzaam is.” CLAIM NU JE KORTING! Wij van Silica Nova willen graag helpen bij het revitaliseren van jullie kunstgrasveld! Gebruik bij aanschaf de kortingscode: NIEUW ZAND en ontvang 5% korting. Benieuwd naar de offerte? Gebruik deze link: www.silicanova.nl/ contact/ *Alleen te gebruiken in 2022. Vul de kortingscode in bij het onderwerp.

28 KUNSTGRAS TERUGBRENGEN NAAR KUNSTGRAS Wie met Arnoud Fiolet CEO van Recreational Systems International (RSI) praat, krijgt een bevlogen betoog over alles wat met kunstgras te maken heeft. Over waarde geven aan het eindproduct, de koploperpositie van Nederland als kunstgrasland en uiteraard over succesvolle concepten als Grass2Grass en RSI Monomeer. “Ik ga steeds voor de meest innovatie en duurzame productontwikkelingen, want ik geloof heel sterk in kansen grijpen.” Fiolet heeft een rijke historie als het gaat om de aanleg van kunstgrasvelden. Hij werkte bij diverse bedrijven, toen hij na vijftien jaar koos om zelfstandig verder te gaan. “Een van de mooiste projecten was in 2015, de aanleg van ruim 136.000 vierkante meter kunstgras in Azerbeidzjan oftewel 20 voetbalvelden.” CONCEPT “Dat was toen. Waar we met RSI nu mee bezig zijn, is onder andere het concept Grass2Grass. Daar hebben we in 2020 een grote innovatieprijs voor ontvangen, de Small Business Innovation Research (SBIR) award. SBIR is een programma van de Nederlandse overheid, geïnitieerd door het ministerie van VWS. Bedoeld om onder meer de ontwikkeling van hoogwaardige en recyclebare kunstgrassportvelden te stimuleren. We kregen een bedrag van ongeveer 700.000 euro omde end of life problematiek op te lossen. En twee jaar later mochten we met die oplossing namens de Nederlandse sportbranche een week lang op de World Expo in Dubai staan.” Grass2Grass is eigenlijk de overkoepelende naam. “Kunstgras terugbrengen naar kunstgras”, noemt Fiolet dat. Het komt erop neer om kunstgras uit één basisproduct te laten bestaan, vandaar de benaming monomeer. Een revolutionaire ontwikkeling met als grote voordeel 100 procent circulariteit en passend in het 3-R model: Reduce, Reuse and Recycle. “Traditionele kunstgrasmatten zijn gemaakt van polypropyleen (rug) en polyethyleen (vezels) en worden bij elkaar gehouden door een onderlaag van latex. “Het is behoorlijk ingewikkeld om zo’n mat uit elkaar te halen en te recyclen. Wat wij nu ontwikkelen is een nieuwe grondstof om kunstgras mee te maken, namelijk polyester. Oftewel een kunstgrasmat dat bestaat uit één product. Dat heeft als grote voordeel dat het meerdere keren kan worden gebruikt om kwalitatief nieuw gras te produceren. Ook is het milieuvriendelijker enminder schadelijk als je ermee in contact komt. En het is net zo sterk als latex, wat ervoor zorgt dat de vezels goed vastgezet kunnen worden in de onderlaag.” WAARDE Fiolet heeft hoge verwachtingen van Grass2Grass. “Het sluit aan op de end-of-life problematiek van kunstgras, waar gemeenten heel erg mee worstelen. Als iets geen afval meer wordt, dan heb je het probleem ook niet. Een voorbeeld is plastic. Dat associëren we vaak met iets dat slecht is, terwijl plastic ook heel veel goede eigenschappen heeft. Waar het omgaat is dat je waarde aan een eindproduct moet geven. Polyester geeft waarde aan het product kunstgras.” “In Nederland zijn we koploper in de wereld van kunstgras. Dat komt omdat we hier heel veel kennis hebben. We maken de moeilijkste velden. Omdat duurzaamheid steeds belangrijker wordt, moeten we juist minder naar die input kijken en meer de output

RkJQdWJsaXNoZXIy ODM1NjU=